Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, aminoasit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünleri ifade etmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, 2 Mayıs 2013 tarih ve 28635 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, işlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik kapsamında her Takviye Edici Gıdanın üretimi ve ithalatı Bakanlıkça ön izne tabi tutulmuştur.

Takviye edici gıda üretim izinleri, üretici firmanın bulunduğu ildeki İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nce verilir. İthal ürünlerde ise sadece Ankara ve İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilidir. Ayrıca 2-4 yaş grubuna yönelik ürünler İl Müdürlüğü onayından sonra Bakanlıkça oluşturulmuş Takviye Edici Gıda Komisyonu tarafından da onaylanmalıdır. Takviye edici gıda mevzuatları çok kapsamlı olup üretimi yapılacak ya da ithal edilecek ürünün mevzuat açısından uygunluğunun çok yönlü bir şekilde araştırılması gerekmektedir. Zira bu ürünler için Bakanlık başvuru ve onay harçları oldukça yüksek olup, yapılacak bir hata şirketinizi ciddi zaman ve para kaybına uğramasına sebep olabilir. Konusunda yetkin Gıda Mühendislerimizden detaylı bilgi almak için telefon, mail ya da web sayfamızdaki iletişim formu ile bizimle irtibata geçebilirsiniz.

Piyasaya arz edilecek takviye edici gıdaların onay aşamasında bazı belgelerin ilgili İl Tarım ve Orman Müdürlüklerine ibrazı zorunludur. Bu belgelerin hazırlanmasında yardımcı olacak temel terimler şunlardır:

  • Günlük Alım Dozu: Gıda işletmecisi (üretici, fason üretim yaptıran veya ithalatçı) tarafından, yaş grubuna göre tüketilmesi tavsiye edilen günlük tüketim miktarıdır.

  • Spesifikasyon Belgesi: Gıda işletmecisi (üretici, fason üretim yaptıran veya ithalatçı) tarafından düzenlenen, takviye edici gıdanın bileşiminde bulunan etken maddelerin
    niteliğini (toz, ekstrakt ve benzeri), birim (tablet, kapsül, kaşık ve benzeri) ve günlük alım dozundaki miktarını gösteren belgedir.

  • Yüzde Bileşen Listesi: Gıda işletmecisi (üretici, fason üretim yaptıran veya ithalatçı)
    tarafından takviye edici gıdanın üretiminde kullanılan bileşenlerin kullanım amaçlarının
    belirtilerek ağırlıkça azalan sırayla, ağırlık ve yüzde (%) şeklinde düzenlendiği belgedir.

  • Kısıtlı Maddeler Listesi: Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kullanımına yasak ve kısıtlama getirdiği takviye edici gıda bileşenlerini belirttiği listedir. Belli aralıklarla Bakanlık resmi internet sitesinde güncellenir.

  • Ruhsatlı İlaç Markaları: Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatı verilmiş ilaçların markalarıdır. Bu markalar takviye edici gıdalarda marka olarak kullanılmaz. İlaç markaları dışındaki ürünler (ara ürünler, geleneksel bitkisel tıbbi ürünler vb.) için düzenlenmiş olan markalara, takviye edici gıda markası olarak izin verilir. Sağlık Bakanlığı tarafından daha önce ruhsatlandırılmış ancak ruhsatı iptal edilmiş ilaç markaları takviye edici gıdanın ticari markası olarak
    kullanılabilir.

  • Pozitif Bitki Listesi: Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gıda ürünlerinde bileşen olarak kullanılabilecek meyve, sebze, bitki, mantar gibi ürünleri ve bunların kullanılabilen kısımlarını belirten listedir. Özellikle bünyesinde bitki ekstreleri/ekstraktları bulunduran takviye edici gıdaların üretim ya da ithalinde bu durum ayrıca önem taşımaktadır. Zira bu listede bulunmayan ya da negatif durumda bulunan bitkiler (veya kullanılan kısımları) varsa Bakanlık tarafından takviye edici gıda onayı verilememektedir.

  • Bitki Ekstraktı: Bitki listesinde kullanılan kısmı pozitif olarak değerlendirilmiş bitkilerin veya bitki kısımlarının değişik çözücüler kullanılarak ekstraksiyon işlemine tabi tutulmasıyla elde edilen sıvı haldeki bitkisel preparat ekstrakt olarak adlandırılır.

  • Bitkisel Ekstre: Bitkisel ekstraktın çözücüsünün uçurulması sonucu elde edilen kuru haldeki bitkisel preparat ekstre olarak adlandırılır.

2-4 yaşa özel kullanılabilen takviye edici gıdalarda İl Müdürlüğü incelemesinden sonra Bakanlık incelemesi de yapılır. İl Müdürlüğü takviye edici gıda onayı için istenilen belgeleri inceleyip doğruluğuna karar verdikten sonra dosyayı resmi yazı ile Bakanlığa iletir.
Bakanlık inceleme sırasında, 2-4 yaş grubuna yönelik takviye edici gıdanın onayı ile ilgili ilave bilgi ve belgeleri İl Müdürlüğü vasıtasıyla gıda işletmelerinden talep edilebilir.
Bakanlık, Takviye Edici Gıda Komisyonunca değerlendirilen 2-4 yaş grubuna yönelik takviye edici gıda onay başvurusu değerlendirme sonucunu (uygun/uygun değil) İl Müdürlüğüne resmi yazı ile bildirir.
İl Müdürlüğü, değerlendirme sonucu uygun olan 2-4 yaş grubuna yönelik takviye edici gıdaya onay numarası verilir ve sonuç gıda işletmecisine bildirilir.
Bakanlıkça belirlenen limitlere uygun olmak koşuluyla onaylanmış takviye edici gıdanın günlük alım dozunda değişiklik yapılabilir. Ancak 2-4 yaş grubu için bu koşul geçerli değildir.
Vitamin ve mineral katkılı lolipop, sakız, macun ve çay formundaki ürünler takviye edici gıda olarak değerlendirilmez.
2-4 yaş grubu çocuklar için arı sütü, arı poleni, perga, apilarnil ve propolis içeren takviye edici gıdalara onay düzenlenmez.
2-4 yaş grubu çocuklar için efervesan tablet hariç tablet ve kapsül formundaki takviye edici gıdalara onay düzenlenmez.
Türk Gıda Kodeksi-Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği” gereği 2-3 yaş (24-36 ay) grubu için üretilen takviye edici gıdaların bileşiminde katkı maddesi kullanımına izin verilmediğinden;

-2-4 yaş grubu için sunulan onay başvuru dosyalarında; ürün bileşiminde katkı maddesi kullanılması durumunda tüm belgelerde kullanıcı grubu 3-4 yaş, katkı maddesi kullanılmaması durumunda ise kullanıcı grubu 2-4 yaş olarak belirtilmelidir.

-2-4 yaş grubu için piyasaya arz edilecek takviye edici gıdaların etiketine; ürün bileşiminde katkı maddesi kullanılması durumunda TGK Takviye Edici Gıdalar Tebliğinde belirtilen 2-4 yaş uyarısı yerine “3-4 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur.” ifadesi, katkı maddesi kullanılmaması durumunda ise “2-4 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur.” ifadesi yazılacaktır.

2-4, 3-4 ve 4-10 yaş grubu çocuklara yönelik olarak tek onay düzenlenmiş takviye edici gıda etiketlerinde yazılması zorunlu olan ifadeler birleştirilerek “2-10 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur” veya “3-10 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur” yazılabilir.

Piyasaya sürülecek takviye edici gıdaların ithalatı ya da üretimi için onay alınması zorunludur. Takviye edici gıdaların onay başvuruları il müdürlüklerine yapılır. İthal edilecek takviye edici gıdalarda onay, kontrol belgesine tabi olması durumunda kontrol belgesi başvurusundan önce yapılır. Kontrol belgesine tabi olmayanlarda ise ön bildirim öncesinde alınır.

Takviye edici gıdaların ithalatı onayında İstanbul ve Ankara il müdürlükleri, yurt içi üretimlerde ise 81 il müdürlüğü yetkilidir. Takviye edici gıdaların ithalatı ya da yerli üretim onayı için Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik, Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Yönetmeliği, Takviye Edici Gıdaların Onay İşlemleri Uygulama Talimatı gibi mevzuatlar göz önünde bulundurularak başvuru dosyaları hazırlanır.

Takviye Edici Gıdaların İthalatı

Takviye edici gıda kapsamında değerlendirilen ve dökme olarak üretilen/ithal edilen kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer formlardaki ürünler için piyasaya arz edilmeden önce onay alınması zorunludur. Gıda işletmecisini taahhütte bulunduğu alan adı kendi adresleri olmalıdır. Sosyal medya kullanımları ve üyelik talep edilen veya bilgisayarın ID numarası ile giriş yapılan alan adı beyan edilmemelidir.

Bakanlık, onaylanan takviye edici gıdaların listesini, takviye edici gıda işletmelerini kendi sitesinde yayımlar. Ayrıca takviye edici gıda bileşenlerinin yer aldığı Takviye Edici Gıdalar Kısıtlı Maddeler Listesini resmi internet sitesinde güncelleyerek yayımlar. İl müdürlüklerince onay düzenlenmiş ancak Bakanlıkça yapılan değişiklikler sonucu mevzuata uygunsuz hale gelen takviye edici gıda onayları Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminde (GGBS) pasif hale getirilir ve söz konusu ürünlere ilişkin yapılacak işlemlere Bakanlıkça karar verilir.

Bilgi ve belgelerin mevzuata uygun hale getirilmesi durumunda söz konusu takviye edici gıdaların ithalatı ya da üretimi için yeni onay düzenlenmez, pasif hale getirilen onay numarası yeniden aktif hale getirilir ve sonuçtan gıda işletmecisi bilgilendirilir.

Takviye Edici Gıdaların İthalatı

Takviye Edici Gıdaların İthalatı